Chamada á solidariedade pobo a pobo ante a catástrofe climática en Centroamérica
Chamada á solidariedade pobo a pobo ante a catástrofe climática en Centroamérica
Xustiza climática!
Este ano 2020 non soamente pasará á historia pola pandemia do COVID-19. Ademais, nestes momentos xa bateu o récord de furacáns no Océano Atlántico e Caribe. Unha vez esgotado o alfabeto latino seguimos avanzando na oitava letra do alfabeto grego, sumando un total de 29, e aínda non rematamos o ano.
Non nos cansaremos de repetir que a emerxencia climática non é un fenómeno do futuro, senón que millóns de persoas sofren xa as súas consecuencias de forma dramática, como está a suceder agora en Centroamérica coa devastación do furacán número 28: o Eta.
Será porque a opinión publicada quedou absorta coas eleccións nos EE. UU., será porque hai rexións do globo mediáticamente desotables e unha delas é Centroamérica, dános a impresión de que o mundo non se decatou da enorme magnitude da catástrofe humanitaria que supuxo nestes días o paso deste furacán pola rexión, soamente comparable ao impacto do Mitch, que a arrasou Centroamérica en 1998.
A emerxencia climática acentúa a frecuencia e a violencia dos fenómenos como as longas épocas de seca, que sufría ata hai pouco Centroamérica, á que seguen furacáns como o Eta. Os furacáns, á súa vez atopan territorios e poboacións extremadamente vulnerables, debido á gran deforestación pola talla de áreas boscosas e selváticas, o avance dos monocultivos, a erosión dos chans e o acaparamiento de ríos por parte das grandes empresas, que provocan a erosión e saturación dos chans e en consecuencia derrubes como os que nestes días prodúcense en diferentes puntos, enterrando gran cantidade de vivendas, comunidades, infraestruturas e cultivos.
Pero aínda hai outro factor grave de vulnerabilidade: os estados errados, cooptados pola corrupción institucionalizada, a ausencia de políticas e servizos públicos.
Segundo análises moi preliminares fálase de máis de 3.000.000 de persoas afectadas nas súas vivendas e formas de vida. En canto ao número de persoas falecidas, ninguén se atreve a aventurar aínda unha aproximación, dado que as fontes gobernamentais seguen a gardar silencio. Hai centenares de comunidades ás que aínda non se puido chegar.
Entrepobos non é unha organización especializada en axuda de emerxencia e non adoitamos facer este tipo de convocatorias, pero, ante os chamados que nos chegan de organizacións sociais e populares aliadas, e ante a plena confianza de que o noso apoio chegará directamente para os obxectivos e para as comunidades que o requiren, convocámosvos a un xesto solidario nun dobre sentido:
– A difundir a gravidade da situación climática, causada pola suma de vulnerabilidades en Centroamérica, para lograr que os medios de comunicación e as institucións fáganse cargo da mesma e respondan coa axilidade e os medios que se requiren. O baixo ton da información mediática é un factor máis que desincentiva esta necesaria reacción. Especialmente, dirixímonos a sumar forzas neste sentido ás organizacións de cooperación e ás coordinadoras, a concertar accións e facer a urxente incidencia cara ás institucións públicas para unha axuda humanitaria de calidade, que non alimente os circuítos da corrupción política e económica.
– A que as persoas e entidades que teñan capacidade de facelo, contribúan con doazóns a alimentar a cadea de solidariedade “pobo a pobo”, coas comunidades campesiñas, indíxenas, urbanas, grupos de mulleres, etc., a través das organizacións populares e os movementos sociais de Guatemala e Honduras. Porque neste contexto é máis certa que nunca a afirmación de que “só o pobo salva ao pobo”. Para iso poñemos á vosa disposición a conta:
Triodos Bank ES05 1491 0001 21 3000079938
Guatemala é un país con 17 millóns de habitantes, dos cales máis do 50% viven en situación de pobreza, porcentaxe que supera o 80% no caso da poboación indíxena. A unha situación de extrema exclusión e violencia estrutural contra as comunidades campesiñas indíxenas, sumidas nunha situación sen precedentes debido aos efectos da pandemia, súmanse agora os efectos do furacán Eta, que deixou incuantificables danos e perdas (humanas e materiais) en toda a rexión norte do país.
As comunidades reportan que as perdas son totais (vivendas, roupa, utensilios de primeira necesidade, gañado, a produción tanto almacenada como recentemente sementada, etc.), o que deixa á poboación nunha situación de extrema vulnerabilidade. Grandes áreas atópanse sen subministración de auga potable e electricidade. Un gran número de familias e comunidades tiveron que abandoar os seus fogares e están temporalmente recolocadas en albergues provisionais totalmente precarios e noutros casos sen posibilidade de refuxio. Outras comunidades seguen illadas, sen posibilidade de acceso terrestre e sen subministración de servizos básicos, situación que nos preocupa gravemente.
Ante un estado totalmente ausente e un sistema de saúde precario e desabastecido incapaz de atender á poboación, a solidariedade dos pobos e a organización comunitaria é fundamental. Desde Entrepobos hai anos que vimos acompañando o traballo das organizacións amigas, como o Colectivo MadreSelva ou o Comité de Unidad Campesina. Ambas teñen unha ampla traxectoria de traballo comunitario apoiando ás comunidades indíxenas e campesiñas na defensa dos seus dereitos, do territorio e o coidado dos bens naturais. En conxunto, hai anos traballamos coas comunidades de Alta Verapaz, hoxe as principais afectadas polos efectos do furacán. Ambas organizacións fan un chamado á solidariedade para poder acompañar ás comunidades e contribuír para dotar ás familias de atención de emerxencia de primeira necesidade priorizando o apoio para recolocar ás familias en albergues e/ou espazos seguros, adquisición de alimentos, medicinas, kits de hixiene, alimentación e roupa. Solicítase apoio para atender concretamente ás comunidades do Valle do Polochic e de Cahabón no departamento de Alta Verapaz, nas que centos de compañeiros, compañeiras, xa gravemente afectadas polos desaloxos ilegais, a criminalización e as agresións por parte das grandes empresas, o estado e os sectores militares, perderon non só os seus fogares senón tamén os seus medios de vida.
Honduras, un país con aproximadamente 11 millóns de habitantes, onde máis do 60% da súa poboación está baixo a liña de pobreza. Durante o ano 1998 calcúlase que houberon perto de 9 mil mortes a causa do furacán Mitch, deixando ao país en extrema vulnerabilidade. 22 anos despois e con consecuencias visibles polos efectos do cambio climático en Honduras, a chegada do furacán Eta, posteriormente convertido en tormenta tropical está a provocar danos incuantificables, sendo a zona norte do país a máis afectada por ese fenómeno natural que xa reporta centos de persoas desaparecidas, perda de vidas humanas e miles de familias que perderon as súas casas e bens persoais e moitas comunidades e cidades enteiras están incomunicadas pola destrución de pontes e estradas. Sumado a todo ese panorama desolador, está a situación de emerxencia pola COVID-19, o que agrava aínda máis a situación do país, debido aos múltiples contactos entre persoas, as dificultades loxísticas nos centros de provisión e refuxios para as vítimas, así como o colapso dos hospitais e centros de saúde, a falta de insumos e bens de primeira necesidade, así como insumos de bioseguridade. Ademais, os efectos posteriores aínda son incuantificables: perda de sementas, negocios e medios de subsistencia de comunidades enteiras.
Ante todo este panorama, o Consello Cívico de Organizacións Populares e Indíxenas de Honduras (COPINH), a Organización Fraternal Negra Hondureña (OFRANEH) e o Movemento Amplo pola Dignidade e a Xustiza (MADJ) úrxennos a convocar a solidariedade e a asistencia internacional para o pobo hondureño, para achegar recursos e que estes cheguen directamente ás persoas afectadas pola tormenta.
O COPINH é unha organización social e política, de carácter indíxena, sen fins de lucro, pluralista, ampla, solidaria e unitaria da zona sur-occidental de Honduras con incidencia nacional. É unha instancia que facilita a reivindicación e recoñecemento dos dereitos políticos, sociais, culturais e económicos, impulsando a mellora das condicións de vida dos pobos e comunidades indíxenas lencas e de Honduras.
OFRANEH é unha organización garífuna (poboación afrodescendiente) de base comunitaria con máis de 40 anos de traballo e con recoñecido prestixio nacional e internacional e altos niveis de transparencia no manexo de fondos.
O MADJ é un movemento social e político comprometido na loita por construír e desenvolver, en Honduras, unha proposta popular en contra da corrupción e o mal manexo dos bens públicos e a favor dunha sociedade que creza dende a transparencia, a dignidade e o respecto aos dereitos humanos e ao ambiente
Os fondos serán utilizados para labores de rescate, compra e doazón de alimentos, roupa e produtos de primeira necesidade, así como medicamentos e insumos de bioseguridade.
